Anima

jest wewnętrznym aspektem psychiki mężczyzny, dopełniającym jego związaną ze świadomością, zróżnicowaną postawę. [Patrz tu także zagadnienie: dominująca funkcja psychiczna w typologii umysłu wg Junga.]

Tak, jak animus psychiki kobiety, tak i anima mężczyzny projektowana jest na partnera w związku.

Ten komplementarny charakter wyraża się w formach obrazowych podobnie, tzn. w postaci obrazów niejako komplementarnych w ramach podziału płciowego, a występujące symbole odnoszą się najczęściej w bardziej lub mniej bezpośrednim stopniu do płci przeciwnej.

Jung definiuje animę także jako sferę „personifikacji nieświadomości”, odwiecznej tancerki mamiącej człowieka złudzeniami. Reprezentuje ona tu z jednej strony nieświadomą postawę wewnątrzpsychiczną, z drugiej zaś, jest czynnikiem kształtującym projekcje, a z trzeciej wyraża się ona w wyprojektowanych symbolach.

Jeśli więc przejawia się w jego marzeniach sennych, wizjach i fantazjach, to zazwyczaj przybiera postać żeńską: imago matki, córki, siostry i ukochanej, „niebiańskiej bogini i chtonicznej Baubo” Zawsze jednak, ma zasadniczo charakter sentymentalny, resentymentowy, Na wymiarze negatywnym anima będzie więc wyrażała się w nieracjonalnych i nieprzewidywalnych nastrojach, w aspekcie pozytywnym, tak anima jak i animus, są natomiast przewodnikami czy pośrednikami człowieka pomiędzy światem świadomości i nieświadomości – anima wyraża się jako jasna przewodniczka w drodze przez tajemnicze, ciemne światy. Anima, jak podkreśla Jung, za sprawą integracji staje się erosem świadomości.

Pomimo różnic animę i animusa charakteryzuje jedna wspólna cecha, mianowicie to, że ich oddziaływanie na „ja” opiera się w zasadzie na tym samym, tzn. na silnym zakorzenieniu afektywnym. Oba te czynniki wywołują bowiem niezwykle silne, zabarwione uczuciowo przekonanie o zasadności i słuszności własnych poglądów, czemu towarzyszy, jak już wspomnieliśmy, projekcyjne przemieszczenie nieuświadomionego źródła tych stanów na odmiennopłciowy obiekt zewnętrzny.

(A. Kuźmicki)

*Więcej na ten temat w dziale: „Koncepcja Junga”